بررسی پتانسیل صادراتی ایران به عراق بر اساس مدل tradesim

طی سالیان اخیر کشور ایران شاهد رشد مستمر تجارت خارجی بوده است، اما متاسفانه همواره حجم صادرات نسبت به حجم واردات پایین تر بوده است که ادامه این روند می تواند در بلند مدت مشکلات عدیده ای برای تولید-داخلی به وجود آورد؛ از طرفی برای تامین منابع ارزی جهت واردات مجبور به فروش روز افزون مواد خام و منابع زیرزمینی شویم که این امر نه تنها از منظر علم اقتصاد دارای ایراداتی است بلکه در خلاف اهداف برنامه توسعه پنجم و سند چشم انداز می باشد. برای دست یابی به اهداف مورد نظر در برنامه های توسعه ای و سند چشم انداز و هم-چنین برای تامین منابع مورد نیاز برای واردات، نیاز است که به توسعه صادرات توجهی خاص صورت گیرد. یکی از سیاستهای موثر در این زمینه سیاست همگرایی منطقه ای می باشد و یکی از مهم ترین عواملی که می تواند این سیاست را به سیاستی موثر و کارا تبدیل نماید، وجود پتانسیل تجاری بین کشورهای عضو همگرایی است و یکی از قوی-ترین روشها در برآورد پتانسیل تجاری استفاده از مدل جاذبه می باشد. شناسایی پتانسیل تجاری(صادراتی) ایران با هر یک از شرکای تجاریش به ویژه با کشورهایی که با آنها فرهنگ و مذهب مشترک دارد، می تواند به توسعه صادرات ایران کمک بسزائی نماید، کشور عراق با داشتن مرز خاکی مشترک، مذهب مشترک، فرهنگ مشترک و روابط دیرینه تجاری- سیاسی می تواند شریک مناسبی در جهت افزایش سطح مبادلات تجاری باشد، بنابراین در این مقاله به برآورد پتانسیل صادراتی ایران به عراق در منطقه جنوب غربی آسیا، با استفاده از مدل جاذبه و بر اساس روش اقتصاد سنجی پنل دیتا طی دوره زمانی 2006-2002 می پردازیم. نتایج این پژوهش نشان می دهد که میزان بالفعل صادرات ایران به عراق در دوره مذکور، بسیار کمتر از میزان بالقوه صادراتش می باشد، که این موضوع بیان-کننده این است که ایران از ظرفیت های صادراتی خود با عراق حداکثر استفاده را ننموده است.